La biblioteca ideale di Giordano Bruno
opera omnia
indici
fonti
ricerca
progetto
aiuto
crediti
Balah - antroponimo » De magia [TV] p. 449



Quartum vinculum est ex phantasia.


(XLVII. XLVIII)
Cuius quidem munus est recipere species a
sensibus delatas et continere, et componere eas et divide-
re, quod quidem accidit dupliciter: uno pacto ex arbitrio
vel electione imaginantis, quale est poėtarum et pictorum
munus, et eorum qui apologos componunt, et universaliter
omnis cum ratione species componentis; alio pacto extra
arbitrium et electionem. Et ita dupliciter: vel per causam
etiam eligentem et voluntariam, vel ab extrinsecus moven-
tem
. Et hac duplici: vel mediata, ut homine qui per voces
vel per spectra, per visum vel per auditum perturbationes
inducit; vel immediata, ut spirituali, rationali, seu daemone
qui agit in phantasiam per somnia vel etiam per vigilias,
ita internas species commovens, ut aliquid sensus externi
apprehendi videatur. Unde energumeni quidam videre sibi
videntur quaedam spectacula et audire quasdam voces et
sententias, quas putant vere ab externis subiectis insinuari,
unde importunissime et constantissime asseverant se vera
vidisse et vera audisse, ubi nimirum non sensus eorum de-
cipitur, sed ratio; quae enim audiunt, audiunt, quae vident,
vident, tamen quod interno sensu per speciem phantasiabi-
lem illis obiicitur, idem per sonum externum, per aures
et formam externam per visum ingestam se videre arbi-
trantur, et intentiones sensuum internorum res ipsas esse
autumant. Ita accidit ut ne quidem a circumstantibus no-
lint ad saniorem sensum revocari, quos potius ad pro-